Khi còn nhỏ, chúng ta hầu như không sợ. Nhưng càng lớn, nỗi sợ hãi cũng tăng theo. Người ta không chỉ sợ tổn thương, sợ mất mát, sợ mất kiểm soát, lo sợ tương lai…mà còn có nỗi sợ bị người khác đánh giá. Nếu bạn lo sợ người khác đánh giá, thì hy vọng câu chuyện dưới dây sẽ giúp bạn có thể chấm dứt nỗi sợ người khác đánh giá.
Nội dung chính
Sợ là gì?
Sợ là một cảm xúc của bản năng con người. Chúng xuất hiện để chúng ta có được nhận thức và cảm giác an toàn. Tương tự như đèn pha trên xe sẽ chiếu sáng rõ ràng cảnh vật xung quanh và các lối rẽ trên đường phía trước. Thế nhưng quá nhiều nỗi sợ cũng giống như những chùm sáng chói lòa. Chúng làm mờ mắt chúng ta. Chúng có thể gây ra sự mất mát của chính thứ mà chúng ta sợ mất ngay từ đầu.
Hậu quả của việc sợ người khác đánh giá là gì?
Đó là người ta sẽ cố gắng mọi cách nhằm thoát khỏi nguy cơ bị người khác đánh giá tiêu cực. Sự cố gắng này thể hiện qua việc họ tránh nói những điều trong lòng muốn nói. Ví dụ như họ không dám phát biểu trong lớp hay lúc họp cơ quan. Họ tránh để người yêu biết mong ước thực sự của mình. Họ không dám đề nghị được nâng lương. Và họ không nói cho người khác biết cảm xúc thực sự đang diễn ra trong họ.
Từ việc không dám nói dẫn đến họ sẽ không dám làm nhiều việc, như vậy, rất nhiều cơ hội sẽ bị bỏ qua.
Vậy cần đối diện với nỗi sợ bị người khác đánh giá này như thế này. Dưới đây là các đúc kết hữu ích kinh nghiệm của người xưa.
Câu chuyện Lão Tử: Người gọi ta là trâu thì ta là trâu
- Lấy nhu thắng cương – Bài học cuối cùng người thầy dành cho Lão Tử
- Người hầu kiện Lão Tử và sự ra đời của Đạo đức kinh
Lão Tử bị nhạo báng thậm tệ
Thủ Thành Khởi từ nơi xa xôi tới bái kiến Lão Tử, muốn hướng tới ông học đạo.
Tuy nhiên vài ngày sau, ông ta nghe thấy, chứng kiến một vài tình huống nên nói với Lão Tử: “Tôi nghe nói Phu tử là bậc Thánh nhân. Nhưng bây giờ theo tôi thấy tiên sinh không phải như vậy. Nơi sinh sống của chuột, đều có đồ ăn thừa; còn trong nhà ông lại không dự trữ lương thực. Ông có một người em gái, nhưng lại vứt bỏ không nuôi dưỡng, đây là bất nhân. Có lúc ông chất đống đồ ăn đã nấu chín trước mặt, không chia cho người khác. Đây là tham lam tài vật, tiền của”.
Lão Tử nghe thấy vậy vô cùng bình tĩnh, điềm đạm, không giải thích bất cứ điều gì.
Vài ngày sau, Thủ Thành Khởi lại tới bái kiến Lão Tử và nói: “Mấy ngày trước, tôi có chế nhạo ông, nói những lời xấu. Nay đã tỉnh ngộ. Nhưng tôi không thể nói ra rõ những đạo lý mà mình đã ngộ được là cớ làm sao?”
Nhưng bình thản trước đánh giá của người khác
Lão Tử nói: “Ta hiện nay sớm đã không phải là người thông minh có trí tuệ thần thánh gì nữa. Ông nói ta là trâu, ta chính là trâu; ông nói ta là ngựa, ta cũng chính là ngựa (Nguyên gốc “Hô ngã ngưu tắc ngưu, hô ngã mã tắc mã”). Ví dụ điều người khác có là thật, người khác đặt cho ta tên là gì, bản thân lại không chấp nhận, chỉ có thể lại gặp họa lần nữa. Những điều ta làm, ta gây nên, cũng lại như vậy; chứ không phải vì cố ý cho người khác xem, mà làm ra rất nhiều việc”.
Thủ Thành Khởi nghe vậy, cảm thấy vô cùng xấu hổ. Trước mặt Lão Tử, ông bắt đầu lễ độ cung kính, đi đứng nhẹ nhàng, từ tốn.
Ông thành khẩn thỉnh giáo Lão Tử và hỏi: “Tôi nên làm thế nào để tu thân?”
Lão Tử nói: “Bình thường ông luôn thể hiện ra dáng vẻ trang trọng; ánh mắt nhìn thẳng phía trước; trán cao; miệng lưỡi đại trương, cho thấy ông rất cao ngạo. Ông giống như con tuấn mã, vốn muốn vọt lên phía trước; chỉ vì bị thừng trói chặt mà dừng lại. Ông muốn động, nhưng lại miễn cưỡng khống chế; một khi hành động, sẽ tăng nhanh tốc độ như máy móc; minh xét mà quyết giữ ý, khăng khăng cho mình là đúng; nhanh trí nhưng có quá nhiều ham muốn, dục vọng. Tất cả những điều này đều trái ngược với bản tính làm người. Người ở ngoài biên giới, nếu muốn đi qua, thường sẽ trở thành trộm cướp, mà làm hại cho xã hội; nội tâm ông không đủ bình tĩnh, làm sao có thể tu thân đây?”
Thủ Thành Khởi nghe xong, cảm thấy thu được nhiều lợi ích.
Cách vượt qua nỗi sợ người khác đánh giá
Theo nhìn nhận của Lão Tử, người khác đánh giá mình như thế nào, đều nên thản nhiên tiếp thu. Người khác nói bạn là trâu thì là trâu, là ngựa thì là ngựa. Đây đều là những thứ bên ngoài, căn bản không cần giữ trong lòng. Người đắc đạo, nhất định cần có thể làm được quên đi vinh nhục, vứt bỏ hết thảy mọi thứ quấy rối của những cảm xúc tình cảm hỷ, nộ, ai, lạc, nội tâm cần bình tĩnh như nước, sống thuận theo tự nhiên, tiến tới tu thân dưỡng tính, đắc đạo nhập thánh.
Có câu nói rằng nếu để ý quá nhiều vào ý kiến của người khác, bạn sẽ trở thành tù nhân của họ. Cũng như Lão Tử trong câu chuyện kia, tâm ông bình thản không động khi bị Thủ Thành Khởi nhạo báng.
Chỉ khi tâm bình lặng như nước thì mới có thể đạt được thành công lớn.
Cũng như, nếu J.K Rowling không viết sách nữa sau khi bị nhiều nhà xuất bản từ chối trong nhiều năm. Bà sẽ không có Harry Potter. Nếu Walt Disney từ bỏ mô hình công viên của mình sau khi bị hơn 300 nhà đầu tư từ chối, thì ông sẽ không có Disney World.
8 lời khuyên giúp chấm dứt nỗi sợ người khác đánh giá
1- Chẳng có ai là hoàn hảo
Chắc chắn là như vậy. Ai cũng có lỗi lầm. Thế nhưng không vì ai đó có lỗi lầm mà trở nên thua kém người khác.
Mỗi sáng thức dậy hay bất cứ khi nào bạn lo sợ người khác đánh giá hãy nói với bản thân “Mọi chuyện sẽ tốt thôi”.
2- Đừng quá khó khăn với bản thân
Bất cứ ai cũng đều có khuyết điểm. Và bạn cũng có thể nhận ra những điều mà bản thân mình cũng không thích nó.
Có thể bạn không nhận ra, nhưng nhiều lúc điều người khác nói cũng chính là điều bạn từng nói với bản thân mình.
3- Đừng động tâm đến đánh giá của những người không quen biết hay vừa mới gặp
Có rất nhiều người đều đưa ra đánh giá người khác ngay từ lần gặp đầu tiên. Liệu họ có đủ thời gian để hiểu bạn không?
Vậy nên giữ tâm bình thản như dòng nước sẽ giúp bạn không phải chìm trong những suy nghĩ tiêu cực về những đánh giá của người khác.
4- Sự đánh giá của người khác sẽ không ảnh hưởng đến mối quan hệ
Có nhiều người họ có đánh giá về bạn. Nhưng không vì thế mà họ có cách đối xử khác biệt với họ. Đừng trở nên quá nhạy cảm. Đôi khi những điều đánh giá chỉ đơn giản là giúp ta tốt hơn lên.
5- Không ai có quyền chỉ trích nếu bạn đã nhận ra lỗi lầm của mình
Có câu nói “Đánh người chạy đi, ai đánh kẻ chạy về”. Không ai hoàn thiện, cũng không ai hoàn hảo. Vậy nên ai cũng có thể sai lầm. Điều quan trọng là bạn biết nhận ra và sửa chữa nó.
6- Bạn sẽ không hạnh phúc hay bình yên khi tìm kiếm sự chấp nhận của người khác
Khi người ta sợ bị đánh giá cũng đồng nghĩa với việc mong muốn tìm kiếm sự chấp nhận từ người khác.
Ai cũng muốn được người khác yêu mến. Nhưng không nhận ra rằng hạnh phúc và bình yên chỉ đến từ trong bản thân của chính mình.
7- Bạn sẽ chấm dứt nỗi sợ bị đánh giá nếu bạn dừng đánh giá người khác
Thông thường, những người quan tâm đến đánh giá của người khác là những người cũng hay đánh giá người khác.
Nhưng thực ra nó lại là nguyên nhân khiến bạn sợ hãi. Bởi khi nhìn người khác và thấy điều tồi tệ ở họ, có thể khiến bạn lo lắng người khác cũng thấy điểm yếu của mình.
Vì vậy, hãy bỏ thói quen đánh giá người khác để giải thoát nỗi sợ này.
8- Dừng đánh giá bản thân để chấm dứt sợ bị người khác đánh giá
Khi có những suy nghĩ tiêu cực về bản thân, bạn hãy đưa ra luận điểm chống lại nó, tập trung vào những điểm yêu thích của mình.
Điều này sẽ giúp bạn bỏ những ý nghĩ chán ghét bản thân. Vì thế, nó có thể giúp bạn vượt qua nỗi sợ người khác đánh giá.
Lời kết: Trong quá khứ và cho đến tận sau này, chúng ta vẫn sẽ luôn phải đối diện với nỗi sợ bị người khác phán xét. Chính nỗi sợ bị phán xét đã vô tình ngăn họ không dám làm nhiều việc, không dám thực hiện nhiều ước mơ trong đời. Vậy nên hãy cho phép bản thân mình gạt qua một bên nỗi sợ đó. Bởi lẽ, cuộc sống này điều quan trọng hơn là hạnh phúc và thành công của bạn.