Bí ẩn khoa học

Nghiên cứu của Harvard tiết lộ thứ hạng tăng cân của thuốc chống trầm cảm

Minh Sang 19/09/24, 17:11

Các loại thuốc trầm cảm đều có tác động đến cân nặng của cơ thể. Dưới đây là những thuốc gây nên tình trang tăng cân cho người uống các loại thuốc này.

Một nghiên cứu mới được Trường Y khoa Harvard và Viện chăm sóc sức khỏe Harvard Pilgrim công bố vào thứ Hai cho thấy những tác động khác nhau của thuốc chống trầm cảm thường được kê đơn đối với cân nặng cơ thể.

Được công bố trên Annals of Internal Medicine, những phát hiện này cung cấp những hiểu biết thiết yếu cho các bác sĩ lâm sàng và bệnh nhân quan tâm đến tác dụng phụ của thuốc chống trầm cảm.

Nội dung chính

Những phát hiện chính của nghiên cứu tình trạng tăng cân

Nghiên cứu do Harvard dẫn đầu đã xem xét tác động của 8 loại thuốc chống trầm cảm hàng đầu thường được kê đơn đối với tình trạng tăng cân trong 2 năm. Phân tích hồ sơ sức khỏe điện tử của 183.118 người lớn từ 8 hệ thống y tế Hoa Kỳ bắt đầu dùng thuốc chống trầm cảm từ năm 2010 đến năm 2019. Các loại thuốc được nghiên cứu bao gồm: sertraline, citalopram, escitalopram, fluoxetine, paroxetine, bupropion, duloxetine và venlafaxine.

Các nhà nghiên cứu đã xác định được những khác biệt nhỏ nhưng đáng chú ý về sự thay đổi cân nặng giữa các loại thuốc. Người dùng Bupropion (Wellbutrin) đã giảm cân trung bình nhẹ theo thời gian so với người dùng sertraline (Zoloft), nhóm tham chiếu.

Trong 6 tháng, người dùng bupropion giảm trung bình nửa pound; đến 2 năm, họ giảm trung bình 2 pound. Ngược lại, bệnh nhân dùng escitalopram (Lexapro), paroxetine (Paxil) và duloxetine (Cymbalta) tăng cân nhiều hơn, với mức tăng từ 0,75 đến 0,90 pound so với người dùng sertraline 6 tháng.

Nghiên cứu cũng điều tra khả năng tăng cân đáng kể, được định nghĩa là ít nhất 5% trọng lượng cơ bản. Người dùng Bupropion có nguy cơ tăng cân đáng kể thấp hơn 15% so với người dùng sertraline, trong khi người dùng escitalopram và paroxetine có nguy cơ cao hơn 10 – 15%.

Thay đổi cân nặng do thuốc chống trầm cảm trong 6 tháng

Sertraline được chỉ định là loại thuốc “tham chiếu” trong nghiên cứu này vì đây là thuốc chống trầm cảm được kê đơn phổ biến nhất, đóng vai trò là cơ sở để so sánh sự thay đổi cân nặng với các loại thuốc khác.

Bupropion (Wellbutrin): -0,48 lbs
Fluoxetine (Prozac): -0,15 lbs
Citalopram (Celexa): +0,26 lbs
Venlafaxine (Effexor): +0,37 lbs
Duloxetine (Cymbalta): +0,75 lbs
Paroxetine (Paxil): +0,81 lbs
Escitalopram (Lexapro): +0,90 lbs

Các tác giả nghiên cứu nhấn mạnh rằng những khác biệt về tăng cân này rất quan trọng đối với cả bác sĩ lâm sàng và bệnh nhân khi lựa chọn thuốc chống trầm cảm. Tăng cân có thể ảnh hưởng đáng kể đến việc tuân thủ thuốc và thành công chung của quá trình điều trị.

Thuốc chống trầm cảm và tăng cân

Nghiên cứu lưu ý rằng thuốc chống trầm cảm là “một trong những loại thuốc được kê đơn phổ biến nhất tại Hoa Kỳ”. Với hàng triệu người Mỹ dựa vào các loại thuốc này để kiểm soát các tình trạng sức khỏe tâm thần như trầm cảm và lo âu, các tác dụng phụ, bao gồm tăng cân, là mối quan tâm đáng kể.

Nhiều nghiên cứu đã nêu bật khả năng tăng cân ở những người dùng thuốc chống trầm cảm. Một nghiên cứu của BMJ năm 2018 báo cáo rằng những người dùng thuốc chống trầm cảm có khả năng tăng cân ít nhất 5% trọng lượng cơ thể, cao hơn 21% so với những người không dùng thuốc.

Nghiên cứu cũng chỉ ra nguy cơ gia tăng kéo dài ít nhất 6 năm, cho thấy mối liên hệ lâu dài giữa việc sử dụng thuốc chống trầm cảm và tăng cân.

“Việc sử dụng rộng rãi thuốc chống trầm cảm có thể góp phần làm tăng nguy cơ tăng cân lâu dài ở cấp độ dân số”, các tác giả của nghiên cứu BMJ viết. “Cần cân nhắc đến khả năng tăng cân khi chỉ định điều trị bằng thuốc chống trầm cảm”.

Theo Tiến sĩ Daniel Hall-Flavin, bác sĩ tâm thần tại Mayo Clinic, tăng cân không phải là điều không thể tránh khỏi đối với tất cả mọi người dùng thuốc chống trầm cảm. “Tăng cân là tác dụng phụ có thể xảy ra của hầu hết các loại thuốc chống trầm cảm. Tuy nhiên, mỗi người phản ứng với thuốc chống trầm cảm khác nhau. Một số người tăng cân khi dùng một loại thuốc chống trầm cảm nhất định, trong khi những người khác thì không”.

Nghiên cứu cho thấy tăng cân do thuốc chống trầm cảm có thể do nhiều yếu tố, bao gồm thay đổi về hóa học não và hành vi. Nhiều loại thuốc chống trầm cảm làm tăng mức serotonin, một chất dẫn truyền thần kinh ảnh hưởng đến sự thèm ăn và quá trình trao đổi chất, dẫn đến tăng cảm giác thèm ăn, lượng thức ăn nạp vào nhiều hơn và cuối cùng là tăng cân.

“Tất cả các loại thuốc này đều làm tăng mức serotonin trong não. Serotonin điều chỉnh tâm trạng và ảnh hưởng đến sự thèm ăn”, Tiến sĩ Chika V. Anekwe, bác sĩ chuyên khoa béo phì tại Trung tâm Cân nặng của Bệnh viện Đa khoa Massachusetts, viết.

Ngoài ra, khi bệnh nhân bắt đầu cảm thấy khỏe hơn khi dùng thuốc chống trầm cảm, cảm giác thèm ăn của họ thường trở lại và họ có thể ăn nhiều hơn. “Một số người giảm cân như một phần của chứng trầm cảm”, Tiến sĩ Hall-Flavin viết. “Đổi lại, cảm giác thèm ăn được cải thiện liên quan đến tâm trạng được cải thiện có thể dẫn đến tăng cân”.

Chiến lược duy trì cân nặng trong khi cải thiện sức khỏe tinh thần

Kiểm soát cân nặng khi dùng thuốc chống trầm cảm có thể là một thách thức, nhưng với cách tiếp cận chủ động, điều này có thể đạt được. Tiến sĩ Anekwe nhấn mạnh việc tối ưu hóa lối sống và thói quen hàng ngày để giảm thiểu tăng cân. Sau đây là những mẹo thực tế mà bà khuyến nghị để giúp duy trì cân nặng khỏe mạnh và hỗ trợ sức khỏe tinh thần.

Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh

Tập trung vào chế độ ăn giàu thực phẩm nguyên chất, chẳng hạn như trái cây, rau, protein nạc và ngũ cốc nguyên hạt. Hạn chế thực phẩm chế biến và đường bổ sung có thể giúp kiểm soát cân nặng và cải thiện sức khỏe tổng thể. Chế độ ăn cân bằng cung cấp các chất dinh dưỡng hỗ trợ sức khỏe thể chất và tinh thần.

Duy trì hoạt động thể chất

Hoạt động thể chất thường xuyên là rất quan trọng. Nó không chỉ giúp chống lại khả năng tăng cân mà còn có lợi ích đáng kể cho sức khỏe tinh thần. Tập thể dục giải phóng endorphin, có thể cải thiện tâm trạng và giảm căng thẳng.

Quản lý căng thẳng

Mức độ căng thẳng cao có thể dẫn đến ăn uống theo cảm xúc và tăng cân. Các kỹ thuật như chánh niệm, thiền và yoga có thể giúp kiểm soát căng thẳng hiệu quả.

Đảm bảo ngủ đủ giấc

Giấc ngủ chất lượng rất cần thiết để duy trì cân nặng khỏe mạnh và hỗ trợ sức khỏe tinh thần. Thiếu ngủ có thể làm gián đoạn các hormone điều chỉnh sự thèm ăn, dẫn đến tăng cảm giác thèm ăn và tăng cân.

Chiến lược nhận thức và hành vi

Làm việc với một nhà tâm lý học để phát triển các chiến lược nhận thức và hành vi có thể có lợi. Các chiến lược này có thể giúp kiểm soát cơn thèm đồ ngọt và carbohydrate tăng lên, đây là tác dụng phụ thường gặp của nhiều loại thuốc chống trầm cảm.

Theo The Epoch Times

Bạn có thể tham gia lớp hướng dẫn thiền định miễn phí hàng tuần tại đây.