Một mỹ nhân, hai câu thơ mà trượt trạng nguyên

Một mỹ nhân xuất hiện muốn qua suối. Một chàng trai ngỏ ý giúp đỡ rồi động lòng buông 2 câu thơ; kết quả năm sau trượt trạng nguyên.

Bất ngờ gặp mỹ nhân

Theo Nhĩ thực lục của Lạc Quân thời nhà Thanh, thời nhà Minh có ghi lại câu chuyện về một vị thư sinh tuy tuổi còn trẻ nhưng đã học rộng, uyên bác. Một hôm chàng thư sinh tình cờ đi trên đường núi thì gặp một khe suối; nước suối sâu không quá cẳng chân, chỉ cần xắn ống quần lên là có thể lội qua được.

Khi chàng thư sinh cởi giày chuẩn bị lội qua suối thì chợt thấy một cô nương từ xa đi đến. Cô đứng bên cạnh và ngước nhìn chàng. Cô nương độ chừng 17, 18 tuổi, dung mạo vô cùng xinh đẹp; dáng điệu phong thái cũng rất đoan trang. Chàng thư sinh thấy cô nhìn con suối mà chẳng nói gì. Cô có vẻ vừa do dự vừa buồn rầu; dường như cô muốn qua suối mà không có cầu để qua.

Chàng thư sinh nói: “Mỹ nhân, nàng muốn qua suối chăng?” Cô gái chỉ khẽ cười. Vị thư sinh lại nói: “Mỹ nhân, nàng muốn vượt qua suối, vậy tính sao đây?” Cô gái khẽ cúi đầu nhìn lại mình, vẫn mỉm cười tỏ vẻ rất e thẹn. Vị thư sinh vừa cười vừa nói: “Vậy để ta dùng lưng làm thuyền cõng nàng qua suối nhé?” Cô gái gật đầu đồng ý.

Tức cảnh sinh tình bằng hai câu thơ

Rồi cô gái hai tay ôm lấy vai chàng thư sinh; chàng cũng giữ hai chân cô gái và cõng cô qua suối. Bóng của cô rọi xuống dòng suối trong veo, khiến chàng thư sinh bất giác khẽ ngâm lên hai câu thơ rằng: “Ngọc nữ độ ngân hà, hồng quần tráo lục ba…” (Ngọc nữ vượt sông Ngân; quần đỏ phủ sóng xanh…).

Chàng còn chưa kịp ngâm hết bài thơ thì đã đến bờ bên kia suối. Cô gái tuột xuống khỏi lưng vị thư sinh, ngâm tiếp theo hai câu thơ của chàng: “Chỉ nhân thi lưỡng cú, đoạt khước trạng nguyên khoa!” (Chỉ vì hai câu thơ, trượt mất khoa trạng nguyên). Vừa dứt lời cô gái liền biến mất. Chàng thư sinh cảm thấy rất kỳ lạ, sau đó đột nhiên hối hận hiểu ra: “Hoá ra đây là Thần Tiên đến thử lòng ta, biết hai câu thơ ta vừa ngâm có chút ý cợt nhả, không có phẩm cách cao thượng. Thần tiên không hài lòng với chuyện vừa rồi, nhưng vẫn ngâm tiếp hai câu thơ là ý gì nhỉ?” Chàng thư sinh nghĩ mãi không ra.

Kết quả trượt mất trạng nguyên

Năm sau, vào khoa thi Ất Sửu năm Thiên Thuận thời vua Minh Anh Tông, chàng thư sinh năm ấy đã thi đỗ tiến sĩ đệ nhị. Lúc này chàng ta mới hiểu ra: “Ta vốn dĩ có thể thi đỗ trạng nguyên đệ nhất, nhưng chỉ vì hai câu thơ năm xưa để lộ ra những điều không lương thiện, nên Thần đã tước đi tư cách trạng nguyên của ta, giáng xuống làm tiến sĩ!”

Khi cổ nhân Trung Quốc khuyến thiện, họ thường nói một câu: “Nhân tâm sinh nhất niệm, Thiên địa tận giai tri”, nghĩa là khi tâm con người sinh ra một niệm, thì cả Trời và đất đều biết hết. Câu nói này quả thực là nghìn vạn lần chính xác.

Thần luôn luôn ở bên cạnh chúng ta, chăm chú theo dõi và lắng nghe từng ngôn hành cử chỉ của chúng ta. Sao có thể không cẩn thận cho được?

Người quân tử không đùa cợt với mỹ nhân, có tâm thái chính trực bởi trên đầu 3 thước có thần linh.

Theo Zhengjian