Nguyện ƯớcNguyenUoc.com
Khi niềm tin là diệu dược, cảm xúc thành con dao hai lưỡi
Cảm xúc có tác động mạnh mẽ đến cơ chế sinh học của cơ thể con người giống như con dao hai lưỡi. Trong khi niềm tin tích cực có thể trở thành liều thuốc kỳ diệu thì cảm xúc tiêu cực có thể khiến ta chết dần.
Cảm xúc có ảnh hưởng rõ rệt đến sinh lý cơ thể, ví như má chúng ta sẽ đỏ lên khi xấu hổ, lòng bàn tay đổ mồ hôi khi lo lắng, và tim đập dồn dập trong những khoảnh khắc xúc động mạnh. Nhưng liệu cảm xúc có thể thực sự giết chết bạn không?
Tôi chưa từng hiểu hết được mức độ cảm xúc có thể chi phối sức khỏe thể chất như thế nào, cho đến khi chứng kiến mẹ mình hồi phục khỏi hàng loạt bệnh mãn tính, chỉ để rồi qua đời vài tháng sau đó.
Nội dung chính
Từ cận kề cái chết đến sự phục hồi kỳ diệu
Trong suốt nhiều thập kỷ, mẹ tôi phải sống chung với những căn bệnh mãn tính đeo bám dai dẳng. Khởi đầu chỉ là bệnh thận từ khi bà mới ngoài hai mươi, nhưng dần dần, nó kéo theo hàng loạt vấn đề nghiêm trọng khác: bệnh tim, tiểu đường tuýp 2, suy giáp, viêm khớp, ung thư da, viêm tụy, co giật và polyp đại tràng.
Đã có thời điểm, mẹ tôi phải dùng tới 15 loại thuốc mỗi ngày, cuộc sống gần như bị thuốc men kiểm soát hoàn toàn, còn những chuyến đi bệnh viện thì diễn ra như cơm bữa. Gia đình tôi luôn sống trong tâm trạng nặng nề, bao trùm bởi nỗi lo lắng thường trực, lúc nào cũng hồi hộp chờ đợi biến cố tiếp theo xảy ra.
Bi kịch ập đến khi cha dượng tôi – người bạn đời gắn bó bao năm của bà qua đời. Quá đau buồn, mẹ tôi dọn đến sống với tôi. Lúc ấy, quả thận ghép của bà đã được xác định là không còn khả năng cứu chữa, và các bác sĩ cũng không còn đặt hy vọng vào khả năng hồi phục. Nhưng tôi không thể chấp nhận đó là cái kết cuối cùng của mẹ.
Tôi quyết tâm thay đổi số phận của bà, bắt đầu bằng việc áp dụng một phương pháp chăm sóc toàn diện. Tôi điều chỉnh lại chế độ ăn uống, bổ sung các dưỡng chất còn thiếu, khuyến khích mẹ vận động nhẹ nhàng và luôn ở bên cạnh để giúp bà vượt qua nỗi đau mất mát.
Chỉ trong vòng bảy tháng, hầu hết các căn bệnh từng đeo bám mẹ tôi suốt hàng chục năm đều được đẩy lùi, ngoại trừ chứng cao huyết áp. Khi đó, bà chỉ còn phải dùng ba loại thuốc, trong đó có hai loại dành cho huyết áp, và liều lượng cũng đã được giảm xuống đáng kể.
Dù đã ngoài 70 tuổi, mẹ tôi lại đang ở trong thể trạng tốt nhất suốt 50 năm qua. Các bác sĩ hết sức ngạc nhiên – mọi kết quả xét nghiệm đều bình thường, không hề có dấu hiệu bệnh tật hay viêm nhiễm nào trong cơ thể bà.
Vậy mà chỉ vài tháng sau, mẹ tôi đột ngột qua đời.
Khi trái tim tan vỡ thực sự
Vào đúng ngày giỗ của cha dượng, mẹ tôi bất ngờ lên cơn đau ngực dữ dội và phải nhập viện cấp cứu. Các bác sĩ chẩn đoán bà mắc chứng cơ tim do căng thẳng tâm lý – hay còn gọi bằng một cái tên quen thuộc hơn: hội chứng trái tim tan vỡ.
Dù đã gần như không còn phụ thuộc vào thuốc, huyết áp của mẹ tôi vẫn luôn duy trì ở mức cao – một minh chứng thầm lặng cho thấy nỗi đau mất mát đã âm thầm ảnh hưởng đến cơ thể bà.
Sau khi mẹ tôi trở về nhà từ bệnh viện, tôi càng nỗ lực nhiều hơn để hỗ trợ tinh thần cho bà. Tôi thuê một chuyên gia tư vấn tâm lý về mất mát, một người trị liệu năng lượng, thậm chí còn tìm cho mẹ một người bạn để trò chuyện mỗi ngày. Nhưng cuối cùng, trái tim bà vẫn gục ngã trước nỗi đau quá lớn mà bà không thể tự thoát khỏi.
Câu chuyện của mẹ tôi vừa giống như ngọn hải đăng hy vọng, vừa là lời cảnh tỉnh sâu sắc.
Trong những ngày cuối đời, mẹ tôi đã thổ lộ rằng bà khao khát được ra đi – để có thể đoàn tụ với người chồng đã khuất nơi thiên đường. Thế nhưng, ngay cả khi tâm hồn bà mong muốn được rời bỏ cuộc sống, cơ thể bà vẫn thể hiện một khả năng hồi phục đáng kinh ngạc khi nhận được sự hỗ trợ đúng cách.
Câu chuyện của bà cho chúng ta thấy rằng, việc chữa lành thể xác thôi là chưa đủ. Chúng ta còn cần phải chăm sóc cả tinh thần, trân trọng sự trọn vẹn trong hành trình làm người của chính mình.
Khoa học về niềm tin: Hiệu ứng giả dược và phản dược
Niềm tin không chỉ định hình trạng thái cảm xúc mà còn có khả năng tác động đến các quá trình sinh học bên trong cơ thể.
Hãy tưởng tượng bạn hồi phục sau một căn bệnh chỉ nhờ một “viên thuốc đường”. Đó là biểu hiện rõ ràng của sức mạnh niềm tin, được gọi là hiệu ứng giả dược. Khi con người thực sự tin rằng có một liệu pháp hiệu quả, cơ thể có thể tự kích hoạt các cơ chế phục hồi bẩm sinh. Đôi khi, điều cần thiết nhất để bắt đầu quá trình chữa lành chính là niềm tin.
Một nghiên cứu do Đại học Stanford công bố vào năm 2018 đã chứng minh rằng niềm tin có thể tạo ra tác động sinh học tức thì lên cơ thể con người.
Trong thí nghiệm, sau khi dùng bữa, những người tham gia được đo nồng độ leptin trong máu – một loại hormone đóng vai trò truyền tín hiệu cảm giác no. Một tuần sau, các nhà nghiên cứu thông báo với một nhóm người tham gia rằng họ sở hữu một loại gene giúp cơ thể chống lại béo phì, mặc dù thông tin này không hoàn toàn chính xác. Khi ăn lại khẩu phần giống như trước, những người tin rằng mình có gene “bảo vệ”, đã sản sinh lượng leptin cao hơn gấp 2,5 lần so với lần ăn trước đó; mặc dù một số người trong nhóm thực tế không hề mang loại gene này.
Chỉ đơn giản là họ tin rằng bản thân đã được bảo vệ về mặt di truyền, những người tham gia thí nghiệm đã kích hoạt một thay đổi sinh lý có thể đo lường được trong cơ thể. Niềm tin của những người tham gia đã lấn át yếu tố di truyền của họ.
Ngược lại, niềm tin tiêu cực cũng có thể tạo ra những tác động sinh học mạnh mẽ – một hiện tượng được gọi là hiệu ứng phản dược (nocebo effect). Nghiên cứu tim mạch Framingham, một trong những công trình có ảnh hưởng sâu rộng nhất về bệnh tim, đã chỉ ra rằng: Trong nhóm phụ nữ có cùng các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp và tiểu đường, những người tin rằng mình có nguy cơ cao mắc bệnh tim có tỷ lệ tử vong cao hơn gần bốn lần so với những người không mang niềm tin đó. Khi tâm trí bị ám ảnh bởi bệnh tật, chính sự tập trung vào điều tiêu cực ấy có thể vô tình tạo điều kiện cho bệnh phát sinh trong cơ thể.
Bạn có đang lắng nghe trái tim mình?
Câu chuyện của mẹ tôi là một lời nhắc nhở sâu sắc, rằng trong sự cân bằng mong manh giữa thể chất và tinh thần, những tín hiệu thầm lặng từ trái tim có thể quan trọng không kém gì chế độ dinh dưỡng, vận động thể chất hay bất kỳ can thiệp y học nào. Bởi lẽ, đôi khi loại “thuốc” có tác động sâu sắc nhất lại đến từ nội tâm.
Khi bạn bước đi trên hành trình của mình, dù là đang chiến đấu với bệnh mãn tính, vượt qua mất mát, hay nỗ lực sống một cuộc đời trọn vẹn hơn. Hãy nhớ rằng suy nghĩ và cảm xúc của bạn chính là những đồng minh mạnh mẽ.
Mỗi ngày, chúng ta đều có cơ hội khai thác nguồn sức mạnh nội tại. Chỉ một lời tử tế dành cho chính mình, một khoảnh khắc ngắn để thừa nhận mọi cảm xúc, hay một sự thay đổi góc nhìn có chủ ý cũng có thể khơi dậy chuỗi phản ứng chữa lành lan tỏa khắp cơ thể.
Trước khi qua đời, mẹ tôi đã để lại một lời nhắn nhủ vẫn luôn vang vọng trong tim tôi đến tận bây giờ. Khi ấy, tôi đang chật vật xoay sở giữa công việc và gia đình. Mẹ nhìn thẳng vào mắt tôi và dịu dàng nói:
“Đừng để cả cuộc đời trôi qua trong những lo âu, vì sau cùng, điều đó không thật sự quan trọng. Hãy trân trọng từng phút giây bên chồng con – đó mới là điều đáng quý nhất. Mỗi ngày, con hãy trao tặng họ tình yêu thương, bởi đến cuối cùng, điều duy nhất còn đọng lại chính là cảm giác được yêu thương hay không.”
Lời nói ấy như xé tan những ồn ào, căng thẳng của đời người, và là lời nhắc nhở rằng sự chữa lành sâu xa nhất đến từ việc nuôi dưỡng cảm xúc trong chúng ta.
Trong một thế giới luôn vội vã, nơi áp lực và cường độ làm việc dường như không có điểm dừng, thì chân lý giản dị ấy thôi thúc chúng ta biết trân trọng “trái tim” – nơi chứa đựng điều cốt lõi của mỗi con người. Tôi nhận ra rằng, trái tim ta mới chính là nơi chứa đựng khả năng chữa lành sâu thẳm nhất.
Theo The Epoch Times
