Âm nhạc khơi dậy cảm xúc như thế nào?

Các chuyên gia nhận định rằng âm nhạc có khả năng khơi dậy những cảm xúc sâu sắc trong lòng. Việc lắng nghe những giai điệu yêu thích giúp giảm căng thẳng và nuôi dưỡng cảm xúc tích cực.

• Tại sao nghe nhạc ngay khi thức dậy lại tốt cho sức khỏe?
• Ngôi nhà dành cho âm nhạc và nhạc cụ cổ xưa

Âm nhạc khơi dậy những cảm xúc sâu sắc trong lòng

Bạn đã từng có trải nghiệm như thế này chưa? Khi nghe thấy một bản nhạc nào đó, bạn bất chợt nhớ về một sự việc trong quá khứ, và một cảm xúc nào đó nảy sinh trong lòng, dường như những giai điệu kia đã khơi dậy những cảm xúc ấy. 

Về vấn đề này, các chuyên gia cho rằng, âm nhạc thực sự có thể khơi gợi cảm xúc của con người. Vậy, âm nhạc tác động đến con người như thế nào?

Shahram Heshmat, Phó giáo sư danh dự kiêm nhà văn tại Đại học Illinois Springfield (University of Illinois Springfield), đã viết trên trang Psychology Today rằng, điều đặc biệt của âm nhạc là khả năng khơi dậy những cảm xúc sâu kín trong lòng người nghe.

Shahram Heshmat viết rằng, cảm động bởi âm nhạc tự nó đã là một trải nghiệm mang lại niềm vui. Đa số người nghe nhạc xem việc thể hiện cảm xúc là yếu tố quan trọng nhất để đánh giá và quyết định mua bài hát (hoặc album). Vậy, âm nhạc lay động con người như thế nào?

Tạo ra những phản ứng có điều kiện

Đôi lúc chúng ta cảm thấy buồn khi nghe một số thể loại nhạc nhất định, đó là vì chúng ta đã học cách liên kết những giai điệu đó với các sự kiện đau buồn. Cảm giác buồn không đến từ bản thân âm nhạc, mà từ những ký ức mà âm nhạc gợi lên trong chúng ta.

Khi một bản nhạc cụ thể có liên quan đến một khoảnh khắc đặc biệt trong cuộc sống của người nghe, nó thường khơi dậy những cảm xúc như vui vẻ hoặc buồn bã.

Vì vậy, nếu lần đầu tiên bạn nghe một bản nhạc nào đó vào khoảng thời gian bạn đặc biệt hạnh phúc, thì những lần nghe sau này, bản nhạc ấy có thể khiến bạn nhớ lại những kỷ niệm vui vẻ.

Âm nhạc có thể thể hiện cảm xúc và khơi gợi sự hoài niệm

Âm nhạc là yếu tố lớn nhất khơi gợi những cảm xúc hoài niệm. Nghe lại những bài hát từng được phát trong các sự kiện quan trọng nhiều năm trước (chẳng hạn như các bản nhạc bạn nghe thời niên thiếu) có thể gợi lên nỗi hoài niệm sâu sắc. Cảm giác này xuất phát từ những ký ức mà âm nhạc gợi lên trong chúng ta.

Bên cạnh đó, những giai điệu trong âm nhạc có thể bắt chước hoặc đại diện cho các cảm xúc như buồn bã, vui vẻ, sợ hãi và hy vọng. Ví dụ, nhịp điệu nhanh, sôi động hoặc âm thanh to có thể khiến bản nhạc trở nên vui tươi. 

Ngược lại, nhịp điệu chậm rãi hoặc giai điệu u sầu có thể khiến bản nhạc trở nên buồn bã. Tương tự như âm nhạc, những người vui vẻ thường có giọng nói tràn đầy năng lượng, còn những người buồn bã thường nói với tông giọng nhẹ nhàng và mềm mỏng.

Điều thú vị của các nốt nhạc và sự cộng hưởng cảm xúc

Âm nhạc thực chất chỉ là sự sắp xếp của một chuỗi các nốt nhạc. Từng nốt nhạc riêng lẻ vốn có thể không có gì đặc biệt cả. Tuy nhiên, sự kết hợp của các yếu tố như cường độ mạnh – nhẹ, tăng dần – giảm dần, và các nốt nhấn có thể khơi dậy phản ứng thích thú ở con người, tạo ra cảm giác phấn khích. Một số người mô tả cảm giác này tương tự như tác động của các loại chất gây nghiện.

Hơn nữa, âm nhạc còn có sự cộng hưởng cảm xúc rất mạnh. Khi mọi người tham dự các buổi hòa nhạc hoặc cùng nhau sáng tác âm nhạc; một phần tâm trạng của họ sẽ bị ảnh hưởng bởi những người khác trong bối cảnh tại đó thông qua sự đồng bộ nhịp nhàng và lan truyền cảm xúc.

Khi chuyển động cơ thể của chúng ta khớp với nhịp điệu của âm nhạc, hiện tượng đồng bộ sẽ xảy ra. Việc đồng bộ với người khác và với nhịp điệu âm nhạc mang lại nhiều điều thú vị.

Giữ nhịp điệu đồng bộ với người khác có thể giúp chúng ta hình thành thái độ tích cực đối với họ. Quá trình đồng bộ này có thể góp phần giải thích các mối quan hệ quần thể, chẳng hạn như việc một nhóm các thanh thiếu niên cùng nghe một phong cách âm nhạc nào đó.

Heshmat kết luận rằng âm nhạc có khả năng khơi dậy cảm xúc sâu sắc ở con người. Chính khả năng này là một trong những động lực chính khiến con người thích nghe nhạc. So với việc thư giãn mà không có âm nhạc, nghe những bản nhạc yêu thích có thể là cách giảm căng thẳng và tăng cường cảm xúc tích cực hiệu quả hơn.

Theo Aboluowang