Ba điều đại kỵ trong cuộc sống: Hiểu rõ chính mình mới là trí tuệ

“Chu Dịch” lưu lại vô vàn lời giáo huấn sâu sắc, trong đó có đề cập đến ba điều đại kỵ trong cuộc sống, nếu gặp phải ắt là chuyện chẳng lành.

• Chịu thiệt là trí tuệ trong cuộc sống

“Chu dịch” viết: “Đức bạc nhi vị tôn, trí tiểu nhi mưu đại, lực tiểu nhi nhâm trọng, tiên bất cập hĩ”. Ý nói, người thiếu đức mà ở địa vị cao, thiếu trí tuệ lại muốn mưu sự lớn, không đủ lực mà lại gánh trọng trách, thì khó mà có kết quả tốt đẹp. Ba điều này chính là đại kỵ trong cuộc sống. 

Người không đủ đức nhưng lại ở địa vị tôn quý 

Trong “Tư trị thông giám” có một câu chuyện xưa:

Trí Tuyên Tử (tức Tuân Thân), là quan đại phu nước Tấn, là người đứng đầu gia tộc họ Trí – một trong 4 thị tộc nắm thực quyền nước Tấn lúc bấy giờ. Khi chọn người thừa kế thị tộc, Trí Tuyên Tử thấy Trí Dao là người có phẩm chất tốt nên rất yêu thích. 

Tuy nhiên các đại thần Tấn quốc lại kịch liệt phản đối, nói rằng Trí Dao không đủ nhân hậu, nếu kế vị thì thiên hạ ắt sẽ lâm họa. Trí Tuyến Tử không nghe, nhất quyết để Trí Dao kế vị.

Sau khi Trí Tuyên Tử qua đời, Trí Dao lên nắm quyền; ông không thi hành nhân đức, khắc nghiệt với quan lại và dân chúng, gây chiến với các thị tộc khác. Cuối cùng nước Tấn bị Hàn, Triệu, Ngụy ba nước cùng nhau đánh bại; cả gia tộc họ Trí đều bị giết. 

Từ cổ chí kim, phàm là người làm nên đại sự, văn võ có thể không song toàn, nhưng đức nhất định phải lớn, phải vẹn toàn. 

Đường Thái Tông Lý Thế Dân, khiêm tốn tiếp thụ lời can gián, nghiêm khắc thực hành tiết kiệm; khiến bách tính an cư lạc nghiệp, mở ra thời kỳ “Trinh Quán chi trị” chưa từng có trong lịch sử.

Đức phải có trước, tài năng sau, thêm nữa hành vi phải thiện. Đức đủ dày mới có thể bao chứa vạn vật. 

Trí không đủ nhưng mưu làm việc lớn cũng là đại kỵ trong cuộc sống

Con người quý ở chỗ tự hiểu được chính mình, người càng vĩ đại thì càng nắm rõ được điểm mạnh điểm yếu của bản thân.

Ngày 9/11/1952, Chaim Weizmann – tổng thống đầu tiên của Israel qua đời. Einstein nhận được cuộc gọi từ đại sứ Israel: “Thưa ông Einstein, theo chỉ thị của David Ben-Gurion, Thủ tướng nước Cộng hòa Israel; tôi xin hỏi ông, nếu được đề cử làm ứng cử viên Tổng thống Israel, ông có sẵn lòng không?”

Einstein liền từ chối và trả lời:”Thưa ngài Đại sứ, tôi biết một chút về giới tự nhiên, nhưng tôi hầu như không biết gì về con người. Làm sao một người như tôi có thể làm tổng thống được?”

Có thể thấy, Einstein hiểu rất rõ điểm mạnh và điểm yếu của bản thân; nên ông biết mình nên làm gì và lựa chọn điều gì mới thích hợp. 

Franklin cũng từng nói: “Bảo vật mà đặt nhầm chỗ thì nó cũng chỉ là rác”.

Sức không đủ mà lại muốn gánh trọng trách

Sức không đủ nhưng lại muốn gánh trọng trách, làm việc lớn, cũng giống như châu chấu đá xe, không biết tự lượng sức mình vậy. 

Tần Vũ Vương là một đại lực sĩ nổi tiếng thời Chiến Quốc, trời sinh đã mạnh mẽ, rất thích đấu võ. 

Có một lần Tần Vũ Vương tới Lạc Dương – kinh thành của Đông Chu, nhìn thấy cửu đỉnh của Đại Vũ lưu lại, muốn cùng một vị đại lực sĩ tên Mạnh Thuyết thi đấu, xem ai có thể nâng được chiếc đỉnh lớn kia lên. Tuy nhiên Mạnh Thuyết trả lời bản thân không thể nâng được. 

Tần Vũ Vương thấy vậy thì đắc thắng, tự mình cố gắng nâng đỉnh, kết quả bị gẫy xương bánh chè mà chết, năm ấy mới 23 tuổi. 

Trên đây chính là ba điều đại kỵ trong cuộc sống. Vậy nên người tính không bằng trời tính, làm gì cũng nên tự lượng sức, hiểu rõ chính mình mà hành sự. 

Theo Vision Times