Bí ẩn khoa học

Sử dụng tỷ lệ vàng để đưa vẻ đẹp tự nhiên vào sự sáng tạo của con người

08/07/24, 17:21
Sử dụng tỷ lệ vàng để đưa vẻ đẹp tự nhiên vào sáng tạo của con người

Trong tự nhiên có tồn tại một “tỷ lệ Thần Thánh” mà người ta hay gọi là tỷ lệ vàng, tỷ lệ này ẩn chứa một vẻ đẹp hoàn mỹ đầy bí ẩn.   

Có một điểm chung giữa người Hy Lạp cổ đại, các nghệ sĩ thời Phục hưng, nhà thiên văn học thế kỷ 17 và kiến ​​trúc sư thế kỷ 21 – đó là họ đều sử dụng giá trị trung bình vàng, còn được gọi là tỷ lệ vàng, tỷ lệ Thần Thánh. 

Tỷ lệ vàng thường được ký hiệu bằng ký tự Φ (phi) trong bảng chữ cái Hy Lạp, nhằm tưởng nhớ đến Phidias, nhà điêu khắc đã xây dựng nên đền Parthenon. Tỷ lệ vàng được xác định là một con số vô tỉ: 1.6180339887… Nó được coi là thực sự độc đáo về các tính chất toán học, tính phổ biến trong tự nhiên, và ẩn chứa một nét đẹp hoàn hảo.   

Theo nhà vật lý thiên văn Mario Livio:

“Một số bộ óc toán học vĩ đại nhất mọi thời đại, từ Pythagoras và Euclid ở Hy Lạp cổ đại, qua nhà toán học Ý thời trung cổ Leonardo of Pisa và nhà thiên văn học thời kỳ Phục hưng Johannes Kepler, đến những nhân vật khoa học ngày nay như nhà vật lý học Roger Penrose, đã dành rất nhiều thời gian cho tỷ lệ đơn giản này và các thuộc tính của nó. 

Nhưng niềm đam mê với Tỷ lệ vàng không chỉ giới hạn ở các nhà toán học. Các nhà sinh vật học, nghệ sĩ, nhạc sĩ, nhà sử học, kiến ​​trúc sư, nhà tâm lý học, và thậm chí cả các nhà thần bí học đã cân nhắc và tranh luận về cơ sở của sự phổ biến và sự hấp dẫn của nó. 

Trên thực tế, có lẽ công bằng mà nói rằng Tỷ lệ vàng đã truyền cảm hứng cho các nhà tư tưởng của tất cả các ngành, không giống như bất kỳ con số nào khác trong lịch sử toán học.”

Trong toán học và nghệ thuật, hai đại lượng ở trong tỷ lệ vàng nếu tỷ số của chúng bằng với tỷ số của tổng của chúng với số lớn hơn của hai đại lượng. 

Tỷ lệ thần thánh; Tỷ lệ trong bản vẽ kỹ thuật
(ảnh: Twitter)

Khi giá trị trung bình vàng được hình thành theo hai chiều, nó thường được trình bày dưới dạng một đường xoắn ốc đều đặn được xác định bởi một loạt các hình vuông và vòng cung, mỗi hình tạo thành “Hình chữ nhật Vàng”.

Tỷ lệ thiết kế nội thất; Tỷ lệ trong kiến trúc
(ảnh: Pinterest)

Tỷ lệ vàng trong lịch sử

Tỷ lệ vàng đã thu hút các trí thức phương Tây trong ít nhất 2.400 năm. Các di tích sớm nhất được biết đến được cho là đã được xây dựng theo con số hấp dẫn này là ngôi đền Parthenon ở Hy Lạp, có niên đại từ năm 490 đến năm 430 trước Công nguyên. Tuy nhiên, có nhiều người đã lập luận rằng nó đi xa hơn nhiều so với điều này và người Ai Cập đã rất thông thạo các thuộc tính của con số độc nhất vô nhị này.

Sử dụng tỷ lệ vàng để đưa vẻ đẹp tự nhiên vào sáng tạo của con người
Ngôi đền Parthenon (ánh: Idfive)

Theo một số nhà sử học, người Ai Cập cho rằng tỷ lệ vàng rất linh thiêng. Vì vậy, nó rất quan trọng trong tôn giáo của họ. Họ đã sử dụng tỷ lệ vàng khi xây dựng đền thờ và nơi dành cho người chết. Ngoài ra, người Ai Cập nhận thấy tỷ lệ vàng rất dễ chịu cho mắt. Họ đã sử dụng nó trong hệ thống chữ viết và trong việc sắp xếp các ngôi đền của họ. Người Ai Cập biết rằng họ đang sử dụng tỷ lệ vàng, nhưng họ gọi nó là “tỷ lệ thiêng liêng”.

Định nghĩa đầu tiên được ghi lại về tỷ lệ vàng bắt nguồn từ thời kỳ nhà toán học Hy Lạp Euclid (khoảng năm 325 – 265 trước Công nguyên) mô tả cái mà ông gọi là “tỷ lệ cực trị và trung bình”. Tuy nhiên, các tính chất độc đáo của tỷ lệ đã trở nên phổ biến vào thế kỷ 15 khi thẩm mỹ là một thành phần quan trọng của nghệ thuật thời Phục hưng, và hình học phục vụ cho cả mục đích thực tế và biểu tượng. Như nhà toán học, thiên văn học và chiêm tinh học nổi tiếng, Johannes Kepler (1571-1630) đã viết:

“Hình học có hai kho báu tuyệt vời: một là Định lý Pythagoras, và một là phép chia một đường thành tỷ lệ cực trị và trung bình; thứ nhất chúng ta có thể so sánh với một thước đo vàng, thứ hai chúng ta có thể đặt tên cho một viên ngọc quý.”

Tỷ lệ vàng trong kiến ​​trúc

Nhiều nghệ sĩ và kiến ​​trúc sư đã cân đối tác phẩm của họ gần đúng với tỷ lệ vàng, họ tin rằng làm vậy thì sẽ đẹp hơn về mặt thẩm mỹ. Từ tỷ lệ này, kiến ​​trúc sư có thể thiết kế một tay nắm cửa có mối quan hệ bổ sung với cánh cửa của nó, từ đó có mối quan hệ tương tự với bức tường bao quanh, v.v. Nhưng hơn thế nữa, tỷ lệ này đã được sử dụng cho mặt tiền của các tòa nhà lớn từ Parthenon đến Nhà thờ Hồi giáo lớn Kairouan và cả các địa danh hiện đại như Nhà hát Opera Sydney và Phòng trưng bày Quốc gia ở London.

Sử dụng tỷ lệ vàng để đưa vẻ đẹp tự nhiên vào sáng tạo của con người
Nhà hát Opera Sydney (ảnh: American Banker)

Tỷ lệ vàng trong tự nhiên

Có lẽ điều đáng ngạc nhiên nhất về Tỷ lệ vàng là nó có thể được xem như một hiện tượng tự nhiên xảy ra trong tự nhiên. Nó được thể hiện ở sự sắp xếp các cành dọc theo thân cây và các đường gân ở lá. Nó có thể được nhìn thấy trong bộ xương của động vật và con người, nó thể hiện ở sự phân nhánh của các tĩnh mạch và dây thần kinh. 

Sử dụng tỷ lệ vàng để đưa vẻ đẹp tự nhiên vào sáng tạo của con người
Vẻ đẹp tự nhiên có tồn tại một tỷ lệ chung (ảnh: Pinterest)

Nó thậm chí có thể được nhìn thấy trong tỷ lệ của các hợp chất hóa học và hình học của tinh thể. Về cơ bản, nó ở xung quanh chúng ta và bên trong chúng ta. Cũng vì lý do này, nhà tâm lý học người Đức Adolf Zeising (1810-1876) đã gọi nó là “luật phổ quát”:

“Trong đó chứa đựng nguyên tắc cơ bản của tất cả sự phấn đấu hình thành cho vẻ đẹp và sự hoàn chỉnh trong các lĩnh vực của cả thiên nhiên và nghệ thuật, và nó thấm nhuần, như một lý tưởng tinh thần tối thượng, tất cả các cấu trúc, hình thức và tỷ lệ, cho dù vũ trụ hay cá thể, hữu cơ hay vô cơ, âm học hoặc quang học; Tuy nhiên, tìm thấy sự nhận thức đầy đủ nhất của nó là ở dạng con người.”

Do những đặc tính độc đáo của tỷ lệ vàng, nhiều người coi tỷ lệ này là thiêng liêng hoặc Thần Thánh và như một cánh cửa để hiểu sâu hơn về vẻ đẹp và tâm linh trong cuộc sống, tiết lộ sự hài hòa hoặc liên kết tiềm ẩn trong những gì mà chúng ta nhìn thấy.

Theo The Epoch Times

x