“Ngọc bất trác bất thành khí”, người muốn cao quý phải qua tôi luyện

Người xưa có câu “Ngọc bất trác bất thành khí”, nghĩa là: Ngọc mà không mài giũa thì không thể thành đồ quý. Con người muốn thành tựu điều gì thì cũng phải trải qua rèn luyện vất vả giống như là viên ngọc kia vậy. 

• Phật giảng rằng chịu thiệt chính là tạo phúc
• Khinh nhờn Thần Phật giảm phúc báo, tôn kính Thần Phật đắc bình an

Hòn đá không thể nhẫn chịu được đau đớn

Tương truyền, trong thành nọ có một ngôi chùa rất lớn. Ngôi chùa trang nghiêm, cổ kính, nhưng lại thiếu một bức tượng Phật để mọi người bái lạy. Người dân muốn bày tỏ sự kính ngưỡng của mình nhưng lại không biết hướng vào đâu. Vì vậy mà mọi người mới mời một thợ điêu khắc nổi tiếng về để tạc tượng.

Người thợ cảm nhận được sự chân thành của dân chúng nên tự mình lên tận núi cao để chọn lấy một tảng đá thật tốt. Sau bao vất vả thì cuối cùng ông cũng chọn được một tảng đá lớn. Nhưng vì tảng đá này quá lớn nên ông đành phải xẻ làm đôi. 

Người thợ điêu khắc tùy ý chọn lấy một nửa của tảng đá và bắt đầu công việc. Trong quá trình chạm khắc, hòn đá này nhẫn chịu không nổi mới nói với thợ điêu khắc: “Đau quá! Ông nhẹ tay một chút được không? Tôi quanh năm dầm mưa dãi nắng trên núi cao. Trước giờ cũng chưa phải chịu đau đớn như thế này. Ông chạm trổ từng nhát từng nhát một, thực sự có thể làm tôi trở thành tượng Phật sao?”

Thợ điêu khắc nói: “Nhẫn nại là cả một quá trình. Chỉ cần kiên định thì tận cùng của đau khổ sẽ là hạnh phúc. Nếu ngươi tin ta thì hãy tiếp tục nhẫn nại”. Hòn đã nghĩ ngợi hồi lâu rồi nói với thợ điêu khắc: “Tôi tạm nghe ông, nhưng biết đến khi nào ông mới tạc xong?”

Đá thô muốn thành tượng Phật cũng phải trải qua khổ cực

Thợ điêu khắc ngưng tay nói với hòn đá: “Ta chỉ mới bắt đầu công việc. Nhà ngươi còn phải nhẫn nại 30 ngày nữa. Sau khi tạc xong nếu mọi người không vừa ý thì còn phải sửa thêm nữa. Nhưng nếu mọi người hài lòng thì ngươi sẽ trở thành một bức tượng Phật”.

Hòn đá im lặng hồi lâu. Nó vừa muốn trở thành một pho tượng Phật cao quý, nhưng nghĩ tới nỗi đau bị chạm trổ thì vẫn cảm thấy khó mà chịu đựng được. Sau 2 tiếng nó lại kêu lên: “Đau chết tôi mất thôi! Ông hãy dừng tay đi, đừng chạm trổ tôi nữa. Tôi thực sự không chịu nổi nỗi đau này đâu”.

Người thợ điêu khắc chỉ mới tạc nó thành hình vuông chứ chưa tạo thành hình hài gì được. Ông đành để nó ở dưới miếu đường. Sau đó lấy nửa còn lại của tảng đá và lại bắt đầu công việc.  

Sau một hồi chạm trổ mà không thấy hòn đá này nói gì, thợ điêu khắc tò mò hỏi: “Nhà ngươi có thấy đau không?” Hòn đá này nói: “Tôi và hòn đá lúc trước vốn cũng là một, cảm giác đau đớn thì cũng như nhau thôi. Nhưng tôi không dễ dàng bỏ cuộc”. 

Thợ điêu khắc hỏi: “Sao nhà ngươi không yêu cầu ta nhẹ tay lại một chút?” Hòn đá đáp: “Nếu tôi yêu cầu ông nhẹ tay, pho tượng Phật có thể sẽ không thể chạm trổ được tinh tế, rồi lại phải sửa lại. Chi bằng cứ để ông thoải mái làm việc, không để lãng phí thời gian của mọi người”.

Ngọc bất trác bất thành khí, người muốn cao quý phải qua tôi luyện

Thợ điêu khắc nghe xong thầm khen ngợi tính cách kiên định của hòn đá này, bèn vui vẻ tiếp tục làm việc. Trải qua 30 ngày gian nan vất vả, cuối cùng một pho tượng tuyệt đẹp đã ra đời.

Không lâu sau, pho tượng được dựng lên uy nghiêm ở trong chùa. Mọi người ai nấy đều cung kính trước bức tượng Phật này. Ngày càng có nhiều người đến thắp hương và bày tỏ lòng kính ngưỡng đối với Phật Pháp. 

Hòn đá thứ nhất do chỉ mới được tạc thành hình vuông nên được để dưới chân bức tượng Phật này để làm nền. Một hôm hòn đá này nói với bức tượng Phật: “Sao ngươi lại được ở trên cao, được mọi người bái lạy? Còn ta hàng ngày lại bị hàng ngàn người giẫm đạp lên?”. 

Bức tượng Phật mỉm cười đáp: “Đạo lý rất đơn giản. Công sức để ngươi thành một phiến đá rất ít ỏi. Còn ta phải trải qua vô số lần chạm khắc đau đớn mới trở thành tượng Phật được”.

“Ngọc bất trác bất thành khí”, người muốn cao quý phải qua tôi luyện. Việc trong nhân gian đa phần cũng là như vậy, đều phải trải qua khổ cực vất vả thì mới thành tựu được điều mình mong muốn. Cơ hội của mỗi người đều là như nhau, khác biệt ở chỗ có thể kiên định từ đầu đến cuối hay không. Lửa thử vàng, gian nan thử sức, nếu muốn an nhàn thoải mái thì mãi cũng chỉ là hòn đá thô mà thôi.

Theo Minh Huệ