Căng thẳng mãn tính ảnh hưởng đến tuyến thượng thận và tuyến giáp như thế nào?

Nghiên cứu cho biết căng thẳng mãn tính đã trở thành điểm mấu chốt trong việc duy trì sức khỏe của cả tuyến thượng thận và tuyến giáp, cũng như của hệ thống nội tiết nói chung.

• Cách giảm Cortisol – hormone căng thẳng, một cách tự nhiên
• Cách quản lý căng thẳng trong thời kỳ nhịn ăn

Những ý chính

• Tuyến thượng thận và tuyến giáp có mối liên hệ với nhau, nhưng nghiên cứu chỉ ra rằng chúng không nhất thiết phải có mối quan hệ nhân quả trực tiếp khi chức năng của tuyến này tác động đến tuyến kia.
• Có thể chính xác hơn khi nói rằng tuyến thượng thận và tuyến giáp đều bị ảnh hưởng đáng kể bởi căng thẳng mãn tính, ảnh hưởng đến việc giải phóng hormone tuyến thượng thận và tuyến giáp.
• Khi chúng ta nghĩ cụ thể về sức khỏe tuyến thượng thận và tuyến giáp, việc quản lý căng thẳng là điều quan trọng. Điều này có thể liên quan đến việc quan tâm nhiều hơn đến sức khỏe đường ruột của bạn, đảm bảo nạp đủ calo và chất dinh dưỡng mỗi ngày, đồng thời quản lý các yếu tố gây căng thẳng bên ngoài như công việc, tài chính và thậm chí cả những tổn thương tinh thần chưa được giải quyết.

Có một mối liên hệ giữa tuyến thượng thận và tuyến giáp, nhưng nghiên cứu hiện tại cho chúng ta biết rằng mối liên hệ này không phải là mối quan hệ nhân quả trực tiếp giữa cái này ảnh hưởng đến cái kia mà là mối quan hệ chung với căng thẳng mãn tính.

Tuyến thượng thận và tuyến giáp đều sản xuất ra các hormone quan trọng cần thiết cho phản ứng của con người với căng thẳng, duy trì quá trình trao đổi chất và hỗ trợ tiêu hóa cũng như nhiều chức năng khác. Khi phải chịu đựng căng thẳng mãn tính liên tục từ các nguồn bên trong hoặc bên ngoài, những tác nhân gây căng thẳng này sẽ cướp đi các nguyên liệu thô—như khoáng chất và các vi chất dinh dưỡng khác—cần thiết để sản xuất ra các hormone khác.

Kiểm soát phản ứng căng thẳng trở thành điểm mấu chốt trong việc duy trì sức khỏe của cả tuyến thượng thận và tuyến giáp, cũng như sức khỏe của hệ thống nội tiết nói chung [1, 2].

Kết nối tuyến thượng thận-tuyến giáp

Tuyến thượng thận và tuyến giáp chắc chắn được kết nối với nhau ở một điểm. Cả hai đều là tuyến sản xuất hormone và là một phần của hệ thống nội tiết. Chúng cũng có chung mối liên hệ với vùng dưới đồi và tuyến yên, những bộ phận của não giải phóng hormone của chính chúng, hormone giải phóng corticotropin (CRH) và hormone vỏ thượng thận (ACTH). Những hormone này báo hiệu tuyến thượng thận giải phóng cortisol (hormone gây căng thẳng) và tuyến giáp giải phóng hormone tuyến giáp. Chúng tôi gọi những phản ứng chuỗi hormone này là trục vùng dưới đồi-tuyến yên-tuyến thượng thận (HPA) và trục vùng dưới đồi-tuyến yên-tuyến giáp (HPT).

Mặc dù tuyến thượng thận không có ảnh hưởng trực tiếp đến tuyến giáp hoặc ngược lại, nhưng nghiên cứu cho thấy trục HPA bị rối loạn chức năng (nơi tuyến thượng thận sản xuất quá mức hoặc sản xuất ít cortisol) có thể dẫn đến trục HPT bị ức chế, cuối cùng dẫn đến mức thấp cortisol và hormone tuyến giáp [1].

Nhìn chung, mối quan hệ giữa tuyến thượng thận và tuyến giáp rất phức tạp và vẫn chưa được hiểu rõ. Vì trục HPA được kích hoạt bởi căng thẳng (cả về thể chất và tinh thần), nên có thể chính xác hơn khi nói rằng căng thẳng ảnh hưởng đến sức khỏe tuyến giáp và quá trình này một phần được trung gian bởi tuyến thượng thận.

Căng thẳng mãn tính, Rối loạn chức năng trục HPA và Tuyến giáp

Chúng tôi đã thảo luận trong các bài viết khác rằng “tuyến thượng thận mệt mỏi” hoặc rối loạn chức năng tuyến thượng thận không phải là một chẩn đoán y tế được công nhận vào thời điểm này, mặc dù các triệu chứng là rất thật.

Thông thường, khi nói tuyến thượng thận mệt mỏi tức là căng thẳng mãn tính gây ra các triệu chứng thể chất, cho dù căng thẳng đó bắt nguồn từ sự mất cân bằng sức khỏe đường ruột, bệnh tự miễn, căng thẳng cảm xúc kéo dài, áp lực nội tại hay do bên ngoài.

Căng thẳng mãn tính có thể dễ dàng gây ra một số vấn đề trong cơ thể, bao gồm mất cân bằng nội tiết tố – chẳng hạn như thiếu hoặc thừa hormone tuyến giáp và tuyến thượng thận.

Một đánh giá tài liệu năm 2021 cho thấy sự mất cân bằng của trục HPA do căng thẳng mãn tính có thể ảnh hưởng đến tất cả các hệ thống nội tiết tố, bao gồm cả trục HPT. Tổng quan cho biết rằng việc kích hoạt liên tục trục HPA có thể dẫn đến giảm sản xuất hormone kích thích tuyến giáp (TSH) và suy giảm khả năng chuyển đổi T4 thành T3, có thể vì nồng độ glucocorticoid (cortisol) tăng lên [1].

Vì vậy, thay vì cần tập trung vào sức khỏe tuyến thượng thận để hỗ trợ tuyến giáp, điều chúng ta thực sự cần là giảm tải căng thẳng mãn tính, điều này ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động của cả tuyến thượng thận và tuyến giáp.

Cortisol ảnh hưởng đến tuyến thượng thận và sức khỏe tuyến giáp như thế nào

Cortisol là “hormone căng thẳng”, được tuyến thượng thận tiết ra với số lượng lớn khi gặp tình huống nguy hiểm. Ví dụ, nếu mối nguy hiểm đó là kẻ săn mồi, cortisol sẽ giúp chúng ta chiến đấu hoặc bỏ chạy.

Nhưng cortisol không chỉ được giải phóng khi chúng ta đang đối mặt với một tình huống nguy hiểm; chúng ta luôn có một lượng cortisol nhất định trong cơ thể suốt cả ngày. Nó phải ở mức cao nhất vào buổi sáng khi chúng ta thức dậy và ở mức thấp nhất vào ban đêm khi chúng ta đang ngủ.

Chức năng của cortisol bao gồm:

• Ức chế hệ thống miễn dịch (đây là lý do tại sao các bác sĩ kê toa corticosteroid, về cơ bản là cortisol tổng hợp, cho nhiều loại bệnh tự miễn).
• Duy trì huyết áp.
• Tăng lượng đường trong máu để cung cấp năng lượng.
• Tăng phân hủy chất béo và lưu trữ chất béo.

Khi sản lượng cortisol dao động mạnh hoặc luôn ở mức cao, các vấn đề bắt đầu nảy sinh. Căng thẳng mãn tính dẫn đến tăng cortisol lặp đi lặp lại và có thể biểu hiện các triệu chứng sau [3]:

• Phá vỡ xương và cơ.
• Mệt mỏi.
• Trầm cảm.
• Nỗi đau.
• Suy giảm trí nhớ.
• Mất cân bằng điện giải.
• Hạ huyết áp thế đứng (chóng mặt khi chuyển từ ngồi sang đứng).
• Phản xạ ánh sáng của đồng tử bị suy giảm.
• Viêm.

Mức cortisol rất thấp có thể xảy ra với một bệnh tuyến thượng thận hiếm gặp được gọi là bệnh Addison [ 4 ]. Các triệu chứng bao gồm:

• Mệt mỏi.
• Giảm cân.
• Huyết áp thấp.
• Các đốm đen trên da (được gọi là tăng sắc tố).
• Nồng độ kali trong máu cao và natri thấp.

Cải thiện sức khỏe tuyến thượng thận và tuyến giáp bằng cách điều chỉnh nồng độ cortisol phụ thuộc rất nhiều vào hai điều:

• Nguyên nhân sâu xa của sự mất cân bằng.
• Cho dù cortisol cao hay thấp.

Ví dụ, bệnh Addison là một tình trạng tự miễn dịch ở tuyến thượng thận dẫn đến nồng độ cortisol rất thấp, được gọi là suy tuyến thượng thận. Addison có liên quan đến mức TSH tăng cao [5, 6] và việc điều chỉnh Addison (tăng mức cortisol) giúp bình thường hóa mức TSH [5].

Mặt khác, một nghiên cứu quan sát đã kiểm tra ảnh hưởng của hội chứng Cushing (một tình trạng tuyến thượng thận gây ra lượng cortisol cao) đối với chức năng tuyến giáp. Trong số những người tham gia nghiên cứu, kết quả cho thấy một nửa số bệnh nhân Cushing có lượng hormone tuyến giáp thấp và trở lại bình thường sau 6 đến 12 tháng sau khi điều trị [7].

Những phát hiện này chỉ ra rằng nồng độ cortisol tăng cao mãn tính trong hội chứng Cushing sẽ ức chế chức năng tuyến giáp.

Tuy nhiên, nồng độ cortisol cao không phải lúc nào cũng có nghĩa là nồng độ hormone tuyến giáp thấp và ngược lại. Một nghiên cứu quan sát năm 2021 đã tìm kiếm mối tương quan giữa nồng độ cortisol và hormone tuyến giáp. Tổng cộng có 152 người trưởng thành khỏe mạnh hoặc được chẩn đoán suy giáp cận lâm sàng đã đo nồng độ TSH và cortisol và kết quả cho thấy có mối tương quan giữa nồng độ cortisol và TSH – nghĩa là nồng độ cortisol tăng cao có tương quan với nồng độ TSH tăng cao [8].

Bối cảnh là chìa khóa khi thảo luận về mức độ cortisol, tuyến thượng thận và sức khỏe tuyến giáp. Người mắc hội chứng Cushing sẽ có sự mất cân bằng hormone rất khác so với người bị suy giáp hoặc bệnh Hashimoto. Ở một khía cạnh nào đó, điều này có nghĩa là cách điều trị của họ sẽ khác nhau, nhưng cũng có một số điều chúng ta có thể thực hiện trên diện rộng để quản lý cortisol tốt hơn và do đó, chức năng tuyến thượng thận và tuyến giáp tốt hơn.

Quản lý Cortisol cho tuyến thượng thận và chức năng tuyến giáp

Cải thiện sức khỏe tuyến thượng thận và tuyến giáp không nhất thiết phải là các liệu pháp nhắm trực tiếp vào các tuyến đó. Chúng ta hãy xem xét một số yếu tố khác ảnh hưởng đến mức cortisol, tuyến thượng thận và sức khỏe tuyến giáp.

Mảnh sức khỏe đường ruột

Sức khỏe đường ruột là nguyên nhân cơ bản thường bị bỏ qua gây ra rối loạn chức năng tuyến giáp và nồng độ cortisol cao hay thấp. Ví dụ, một mầm bệnh cư trú trong ruột là tác nhân gây căng thẳng đáng kể cho cơ thể và tác nhân gây căng thẳng đó có thể dễ dàng gây ra sự tăng đột biến nồng độ cortisol. Không tiêu hóa thức ăn và hấp thụ tốt chất dinh dưỡng do niêm mạc ruột bị suy yếu là một yếu tố gây căng thẳng khác có thể góp phần làm tăng mức cortisol.

Bước hành động: Ngoài nền tảng của chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh, việc bổ sung một chế phẩm sinh học từ mỗi loại trong số ba loại chính (đa chủng, S. boulardii và thực phẩm), còn được gọi là liệu pháp ba chế phẩm sinh học, vào thói quen hàng ngày của bạn có thể cải thiện đáng kể các triệu chứng đường ruột như đầy hơi và chướng bụng. Probiotic cũng có thể cải thiện các triệu chứng “suy giáp” điển hình như lo lắng và mức năng lượng thấp [9].

Một nghiên cứu điển hình từ phòng khám của chúng tôi nhằm hỗ trợ giải quyết vấn đề sức khỏe đường ruột đối với các triệu chứng suy giáp cận lâm sàng là  câu chuyện của Beth. Beth đến với chúng tôi với tình trạng lo lắng, đầy hơi, chướng bụng và mệt mỏi, và khi điều tra sâu hơn, cô ấy thừa nhận một số trường hợp không dung nạp thức ăn thừa, khô âm đạo, không hứng thú với tình dục và não sương mù. Đi xa hơn nữa, cô còn có biểu hiện hạ huyết áp, huyết áp thấp và chóng mặt khi đứng.

Thoạt nhìn, các triệu chứng ban đầu của cô ấy cho thấy “có vấn đề về tuyến giáp”. Tuy nhiên, khi điều tra sâu hơn, chúng tôi phát hiện ra rằng thực ra chính sự mất cân bằng đường ruột và sự thiếu chất dinh dưỡng từ chế độ ăn uống của cô ấy mới là nguyên nhân chính gây ra các triệu chứng.

Và nhân tiện, việc thiếu chất dinh dưỡng không phải do cô ấy ăn một chế độ ăn uống không lành mạnh – cô ấy thực sự đã thử các phiên bản của chế độ ăn ít FODMAP và ít histamin và kiên trì tuân thủ chúng. Đơn giản là cô ấy không ăn đủ thức ăn, đặc biệt là carbohydrate.

Phần dinh dưỡng (Bạn có ăn đủ thức ăn không?) 

Một yếu tố khác có thể đặt gánh nặng lên trục HPA bao gồm việc tiêu thụ quá ít calo.

Một thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng (RCT) cho thấy việc hạn chế calo làm tăng đáng kể nồng độ cortisol ở phụ nữ [10], do đó cho thấy lượng calo vừa đủ có thể hữu ích cho những người có triệu chứng tuyến giáp (như trường hợp của Beth).

Khi bạn ăn ít, điều này thường có nghĩa là bạn không nhận đủ chất dinh dưỡng thiết yếu, như chất điện giải và vitamin. Việc bổ sung thêm chất điện giải cùng với việc tăng lượng carb nạp vào giúp Beth cải thiện đáng kể các triệu chứng.

Bước hành động: Nếu bạn đã ăn kiêng low-carb một thời gian và đang gặp phải các triệu chứng về tuyến thượng thận và tuyến giáp, hãy thử tăng lượng carbs lành mạnh và xem liệu các triệu chứng của bạn có cải thiện hay không.

Căng thẳng mãn tính

Khi thảo luận về cortisol, tuyến thượng thận và sức khỏe tuyến giáp, chúng ta phải đề cập đến tình trạng căng thẳng mãn tính. Một số căng thẳng mãn tính có nguồn gốc từ bên trong, chẳng hạn như sức khỏe đường ruột của bạn, như chúng tôi vừa đề cập.

Nhưng hầu hết chúng ta đều coi căng thẳng là tác nhân bên ngoài, như:

• Hàng ngày phải làm công việc mà bạn ghét.
• Mối quan hệ giữa các cá nhân khó khăn.
• Chịu trách nhiệm về tài chính và tình cảm đối với con cái, cha mẹ già và/hoặc gia đình và bạn bè khác.
• Mang theo những tổn thương chưa được giải quyết và sẽ ăn sâu vào cơ thể.
• Lựa chọn xem thế giới là một nơi nguy hiểm và đáng ghét, điều đó ngày càng trở nên tồi tệ hơn.

Hầu hết chúng ta hiện đang trải qua ít nhất một tác nhân gây căng thẳng mãn tính, cho dù đó là một trong những điều trên hay điều gì khác. Khi bạn xếp chúng lên hai hoặc ba cái cùng một lúc, không có gì ngạc nhiên khi mức cortisol của chúng ta trở nên rối loạn và các triệu chứng thể chất bắt đầu xuất hiện.

Không còn cách nào khác: Phải cải thiện căng thẳng mãn tính. Một lần nữa, đôi khi điều này có nghĩa là nhận được nhiều chất dinh dưỡng hơn để giúp bạn xử lý căng thẳng tốt hơn. Nhưng đôi khi, điều đó có nghĩa là điều chỉnh quan điểm của bạn về công việc hoặc đặt ra ranh giới với những người khiến bạn suy sụp về mặt tinh thần và cảm xúc.

Một trong những bệnh nhân của chúng tôi, Danielle, đã sử dụng các kỹ thuật đào tạo lại hệ viền để cải thiện phản ứng của mình với căng thẳng và làm dịu hệ thần kinh đủ để giúp cơ thể hồi phục. Đối với cô, sự can thiệp này là cần thiết trước khi cô có thể thực hiện bất kỳ liệu pháp nào khác để chữa lành các triệu chứng thể chất của mình. Bạn có thể  nghe câu chuyện của cô ấy ở đây.

Bước hành động: Bạn có thể cải thiện phản ứng của mình với căng thẳng bằng cách nào? Thực hiện một kỹ thuật giảm căng thẳng vào thói quen hàng ngày của bạn, như thiền, đi bộ, tập thể dục, viết nhật ký hoặc bất cứ điều gì khác mà bạn thấy giúp thư giãn tâm trí và cơ thể. Điều đó có thể có nghĩa là ngủ trưa!

Các loại thảo mộc hỗ trợ tuyến thượng thận cho sức khỏe tuyến giáp

Để hỗ trợ thêm cho tuyến thượng thận, các loại thảo mộc thích ứng có thể hỗ trợ cả chức năng tuyến thượng thận và sức khỏe tuyến giáp, trực tiếp hoặc gián tiếp, bằng cách cải thiện phản ứng căng thẳng.

Chỉ có loại thảo dược thích ứng như ashwagandha mới có các thử nghiệm lâm sàng chứng minh lợi ích của nó đối với sức khỏe tuyến giáp. Ashwagandha đã được chứng minh là cải thiện mức TSH và hormone tuyến giáp ở những bệnh nhân bị suy giáp cận lâm sàng trong một RCT [11].

Tuy nhiên, các loại thảo mộc khác dường như cải thiện tình trạng căng thẳng, có thể hữu ích cho chức năng tuyến giáp một cách gián tiếp.

Một chất bổ sung có chứa chiết xuất từ ​​​​rễ cây eleuthero đã được chứng minh là cải thiện các triệu chứng kiệt sức [12].

Rhodiola đã được chứng minh là cải thiện các triệu chứng căng thẳng, mệt mỏi và kiệt sức trong một nghiên cứu [13]. Một nghiên cứu khác cho thấy Rhodiola cải thiện các triệu chứng căng thẳng, khuyết tật, suy giảm chức năng và sức khỏe tổng thể [14]. Ngoài ra, một nghiên cứu tài liệu cho thấy Rhodiola có thể làm giảm hormone gây căng thẳng và ngăn ngừa căng thẳng mãn tính [15].

Những loại thảo mộc thích ứng này có thể hữu ích cho cả việc hỗ trợ tuyến thượng thận và tuyến giáp, đặc biệt là trong thời điểm căng thẳng mãn tính đáng kể.

Kiềm chế căng thẳng mãn tính để có tuyến thượng thận và sức khỏe tuyến giáp tốt hơn

Khi xem xét các vấn đề về tuyến thượng thận và tuyến giáp, các xét nghiệm máu như nồng độ tuyến giáp chỉ hiển thị một phần nhỏ. Điều tương tự, nếu không muốn nói là quan trọng hơn, là xem xét nguyên nhân hệ thống gây ra căng thẳng mãn tính trong cuộc sống và giải quyết những nguyên nhân gốc rễ đó. Khi thực hiện những thay đổi đó, đó là lúc bạn bắt đầu thấy được sự chữa lành bền vững.

Để tìm một bác sĩ sức khỏe tích hợp sẽ làm việc với bạn để thiết lập một kế hoạch điều trị hợp lý và tiết kiệm chi phí cho bệnh tuyến giáp — chẳng hạn như suy giáp hoặc cường giáp, suy giáp cận lâm sàng hoặc mất cân bằng trục HPA — hãy liên hệ với chúng tôi tại Viện Sức khỏe Chức năng Ruscio.

Tái bản từ  DrRuscio.com

Michael Ruscio là một bác sĩ, nhà nghiên cứu lâm sàng và tác giả đang làm việc nhiệt tình để cải cách và cải thiện lĩnh vực y học chức năng và tích hợp. Ông đang làm việc này với sự cộng tác của nhóm nghiên cứu và lâm sàng của mình, cả thông qua thử nghiệm lâm sàng và nghiên cứu đã được công bố. Lĩnh vực trọng tâm chính của ông là sức khỏe tiêu hóa và tác động của sức khỏe tiêu hóa đến các khía cạnh khác của sức khỏe bao gồm năng lượng, giấc ngủ, tâm trạng, chức năng tuyến giáp và tối ưu hóa. Công trình của ông đã được xuất bản trên các tạp chí y khoa được bình duyệt và ông phát biểu tại các hội nghị y tế tổng hợp trên toàn cầu. Bác sĩ Ruscio cũng điều hành một trang web và podcast có ảnh hưởng tại DrRuscio.com và đang tích cực thăm khám cho các bệnh nhân tại phòng khám của mình.

Theo Michael Ruscio-The Epoch Times

Hãy tận hưởng những lợi ích của thiền thông qua lớp thiền miễn phí online tại đây.

Tài liệu tham khảo

1. Anifantaki F, Pervanidou P, Lambrinoudaki I, Panoulis K, Vlahos N, Eleftheriades M. Maternal prenatal stress, thyroid function and neurodevelopment of the offspring: A mini review of the literature. Front Neurosci. 2021 Sep 8;15:692446. DOI: 10.3389/fnins.2021.692446. PMID: 34566560. PMCID: PMC8455916.
2. Yaribeygi H, Panahi Y, Sahraei H, Johnston TP, Sahebkar A. The impact of stress on body function: A review. EXCLI J. 2017 Jul 21;16:1057–72. DOI: 10.17179/excli2017-480. PMID: 28900385. PMCID: PMC5579396.
3. Hannibal KE, Bishop MD. Chronic stress, cortisol dysfunction, and pain: a psychoneuroendocrine rationale for stress management in pain rehabilitation. Phys Ther. 2014 Dec;94(12):1816–25. DOI: 10.2522/ptj.20130597. PMID: 25035267. PMCID: PMC4263906.
4. Thau L, Gandhi J, Sharma S. Physiology, Cortisol. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022. PMID: 30855827.
5. Samuels MH. Effects of variations in physiological cortisol levels on thyrotropin secretion in subjects with adrenal insufficiency: a clinical research center study. J Clin Endocrinol Metab. 2000 Apr;85(4):1388–93. DOI: 10.1210/jcem.85.4.6540. PMID: 10770171.
6. Munir S, Quintanilla Rodriguez BS, Waseem M. Addison Disease. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022. PMID: 28723023.
7. Shekhar S, McGlotten R, Auh S, Rother KI, Nieman LK. The Hypothalamic-Pituitary-Thyroid Axis in Cushing Syndrome Before and After Curative Surgery. J Clin Endocrinol Metab. 2021 Mar 8;106(3):e1316–31. DOI: 10.1210/clinem/dgaa858. PMID: 33236107. PMCID: PMC7947758.
8. Heidari Z, Hajbagheri A. Assessment of serum cortisol and thyrotropin correlation in euthyroid and subclinical hypothyroid subjects. Expert Rev Endocrinol Metab. 2021 Sep;16(5):263–9. DOI: 10.1080/17446651.2021.1968829. PMID: 34402695.
9. Talebi S, Karimifar M, Heidari Z, Mohammadi H, Askari G. The effects of synbiotic supplementation on thyroid function and inflammation in hypothyroid patients: A randomized, double‑blind, placebo‑controlled trial. Complement Ther Med. 2020 Jan;48:102234. DOI: 10.1016/j.ctim.2019.102234. PMID: 31987229.
10. Tomiyama AJ, Mann T, Vinas D, Hunger JM, Dejager J, Taylor SE. Low calorie dieting increases cortisol. Psychosom Med. 2010 May;72(4):357–64. DOI: 10.1097/PSY.0b013e3181d9523c. PMID: 20368473. PMCID: PMC2895000.
11. Sharma AK, Basu I, Singh S. Efficacy and Safety of Ashwagandha Root Extract in Subclinical Hypothyroid Patients: A Double-Blind, Randomized Placebo-Controlled Trial. J Altern Complement Med. 2018 Mar;24(3):243–8. DOI: 10.1089/acm.2017.0183. PMID: 28829155.
12. Jacquet A, Grolleau A, Jove J, Lassalle R, Moore N. Burnout: evaluation of the efficacy and tolerability of TARGET 1® for professional fatigue syndrome (burnout). J Int Med Res. 2015 Feb;43(1):54–66. DOI: 10.1177/0300060514558324. PMID: 25537278.
13. Ross SM. Burnout: A Multicenter Exploratory Clinical Trial With a Proprietary Extract of Rhodiola rosea in Patients With Burnout Syndrome. Holist Nurs Pract. 2018;32(6):336–9. DOI: 10.1097/HNP.0000000000000299. PMID: 30320658.
14. Edwards D, Heufelder A, Zimmermann A. Therapeutic effects and safety of